از انواع آسانسورهایی است که در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند آسانسورهای کششی و آسانسورهای هیدورلیک هستند. از این آسانسورها برای حمل مسافر، صندلی چرخدار، برانکارد، تخت بیمارستانی، خودرو، بار و … استفاده می‌شود. در این مبحث سعی کرده ایم به صورت خلاصه استانداردهای مربوط به آسانسور های کششی، نحوه طراحی و مقررات استفاده از آن را ذکر کنیم.
استانداردهای آسانسور کششی:

استاندارد چاه آسانسور:
۵ – ۲: پوشش‌ چاه‌:
۵ – ۲ – ۱ : چاه آسانسور باید بدون هیچ روزنه ایی در سقف، کف و یا بدنه باشد. در یک چاه تنها مجاز است موارد زیر باز باشند:
محل‌ نصب‌ درب های طبقات‌
دریچه‌ های‌ خروج‌ گاز و دود در هنگام‌ آتش‌ سوزی‌
محل‌ نصب‌ درب های‌ بازرسی‌ و اضطراری‌ چاه‌ و دریچه‌ های‌ بازدید
دریچه‌ های‌ تهویه‌
سوراخهای‌ باز دائمی‌ بین‌ چاه‌ و موتور خانه‌ یا اطاقهای‌ فلکه‌
حداقل‌ ارتفاع‌ دیوارهای‌ قابل‌ دسترس‌ افراد بجز سطوح‌ ورودی‌ ۲.۵ متر باشد
برای‌ دیواره‌های‌ سطوح‌ ورودی‌ چاه‌ در ارتفاع‌ بالاتر از ۲.۵ متری‌ تراز طبقه‌ ،میتوان‌ بجای‌ دیوار کامل‌ از دیوارهای‌ مشبک‌ که‌ ابعاد
درهای‌ بازرسی‌ و درهای‌ اضطراری‌ و دریچه‌ های‌ بازدید
سوراخهای‌ آن‌ نباید (بطور افقی‌ یا عمودی‌ ) از ۷۵ میلیمتر بیشتر باشد، استفاده‌ نمود
درهای‌ بازرسی‌ باید دارای‌ حداقل‌ ارتفاع‌ ۱.۴ متر و حداقل‌ پهنای‌ ۰.۶ متر باشند

سازه چاه‌ آسانسور ، باید بتواند نیروهایی که‌ بطور معمول‌ بدان‌ وارد می شوند را بدون هیچ مشکلی تحمل نماید. نظیر نیروی‌ وارده‌ از سیستم‌ محرکه‌ ، نیرویی‌ که‌ توسط‌ ریلهای‌ راهنما در هنگام‌ عمل‌ سیستم‌ ترمز ایمنی‌ بدان‌ وارد می‌ گردد، نیرویی‌ که‌ بدلیل‌ توزیع‌ غیریکنواخت‌ بار در کف‌ کابین‌ آسانسور بوجود می‌ آید ، نیرویی‌ که‌ در اثر عملکرد ضربه‌ گیرها و همچنین‌ عملکرد فلکه ضدپیچش‌ و انحراف‌ طناب‌ و یا زنجیر جبرانی‌ ‌ واقع‌ در ته‌ چاهک‌ تولید میشوند.

استاندارد مربوط به دیواره‌ ها ،کف‌ و سقف‌ چاه‌:
۱- موادی باشند که باعث گرد و غبار نباشند و همچنین از مواد نسوز و با دوامی‌ ساخته‌ شوند.
۲- دارای‌ پایداری‌ مکانیکی‌ کافی‌ باشند .
در آسانسورهای‌ با کابین‌ بدون‌ درب‌ ،دیوار سمت‌ ورودیهای‌ کابین‌ باید دارای‌ مقاومت‌ مکانیکی‌ کافی‌ باشند بطوریکه‌ وقتی‌ نیرویی‌ معادل‌ ۳۰۰ نیوتون‌ در ۵ سانتیمترمربع‌ بطور قائم‌ در هر نقطه‌ اعمال‌ شود :
۱- بدون‌ ایجاد تغییر شکلی‌ دائمی‌ مقاومت‌ کنند.
۲- تغییر شکل‌ ارتجاعی‌ بیش‌ از ۱۰ میلی متر بوجود نیاید

استاندارد چاهک‌ آسانسور
۵ – ۷ – ۳ – ۱ : کف چاهک (که پایین تر از چاه قرار دارد) باید‌ صاف‌ و تقریبأ تراز باشد ، به‌ استثناء نقاطی‌ که‌ ضربه‌گیرها و پایه ‌ریلها و وسایل‌ مکش‌ آب‌ نصب‌ شده‌اند.
استاندارد موتورخانه‌ آسانسور و محل‌ قرار گرفتن‌ فلکه‌ ها
۶ – ۱ – ۱ : سیستم‌ محرکه‌ ، تجهیزات‌ همراه‌ آن‌ و قرقره‌ها باید در اتاقی با دیوارهای محکم و با سقف و درب باشند و فقط‌ باید توسط‌ افراد آموزش‌ دیده‌ و مجاز قابل‌ دسترس‌ باشد ( تعمیرکار – بازرس‌ – امدادگ)
۶ – ۱ – ۲ – ۱ – ۱ : فلکه هرزگرد به شرطی که در راستای‌ قطعات‌ روی‌ سقف‌ کابین‌ قرار نگیرند می تواند در فضای‌ بالای‌ چاه‌ (در زیر سقف‌ ) نصب‌ شود.
۶ – ۱ – ۲ – ۱ – ۲ : نصب‌ فلکه‌ رانش‌ در چاه‌ مجاز میباشد ، بشرطی‌ که‌ :
آزمایش‌ ها و امور مربوط‌ به‌ نگهداری‌ بتوانند از موتورخانه‌ انجام‌ شوند
مجاری‌ مابین‌ موتورخانه‌ و چاه‌ تا حدامکان‌ کوچک‌ باشند
۶ – ۱ – ۲ – ۱ – ۳ : نصب‌ کنترل‌ کننده‌مکانیکی‌ سرعت‌ بالادر چاه‌ ،در صورتی‌ که‌ آزمایشها و امور مربوط‌ به‌ نگهداری‌ از بیرون‌ چاه‌ انجام‌ شوند، مجاز میباشد.

استاندارد درب ها و دریچه‌ های موتورخانه آسانسور
۶ – ۳ – ۳ – ۱ : درهای‌ ورودی‌ باید حداقل‌ ۰.۶ متر عرض‌ و ۱.۸ متر ارتفاع‌ داشته‌ باشند (ملی‌.پ‌)، و به‌ طرف‌ داخل‌ باز نشوند .
۶ – ۳ – ۳ – ۲ : دریچه‌ ورودی‌ برای‌ عبور افراد مسئول‌ باید دارای‌ بازشو مفیدی‌ به‌ به‌ ابعاد حداقل‌ m 0.80 × m 0.8 بوده‌ و مجهز به‌ مکانیزم‌ متعادل‌ کننده‌ باشند (برای‌ سهولت‌ در باز کردن‌ دریچه‌ دارای‌ نیروی‌ متعادل‌ ساز باشند ). در تمام‌ دریچه‌های‌ دسترسی‌ باید در هر قسمت‌ از سطح‌ در ، در مقابل‌ نیروی‌ عمودی‌ N 2000 بدون‌ ایجاد تغییر شکل‌ دائمی‌، مقاوم‌ باشد. دریچه‌ها نباید به‌ سمت‌ پایین‌ باز شوند مگر آنکه‌ به‌ نردبانهای‌ جمع‌ شدنی‌ متصل‌ باشند .در صورت‌ استفاده‌ از لولا، باید از نوعی‌ باشد که‌ نتواند از هم‌ جدا شوند . بایدپیش‌ بینی‌ های‌ لازم‌ برای‌ جلوگیری‌ از سقوط‌ اشخاص‌ و یا اشیاء(مانند نرده‌ گذاری‌ ) برای‌ زمانی‌ که‌ دریچه‌ باز است‌ ، صورت‌ گیرد .
۶ – ۳ – ۳ – ۳ : درها و دریچه‌ها باید مجهز به‌ قفلهایی‌ باشند که‌ دارای‌ یک‌ کلید بوده‌ و بدون‌ کلید از درون‌ موتورخانه‌ باز شوند. قفل‌ دریچه‌ هایی‌ که‌ برای‌ دسترسی‌ به‌ وسائل‌ هستند ، ممکن‌ است‌ از داخل‌ قفل‌ شوند.
۶ – ۳ – ۴ : ابعاد سوراخها در سایرمحلهای‌ باز سقف‌ و کف‌ اطاق‌ باید به‌ حداقل‌ ممکن‌ کاهش‌ یابد. بمنظور ازبین‌ بردن‌ خطر سقوط‌ اشیاء از محلهای‌ باز بالای‌ چاه‌ و آنهاییکه‌ برای‌ عبور کابلها میباشند، بکاربردن‌ لبه‌هایی‌ که‌ حداقل‌ برآمدگی‌ (بلندی‌شان‌) از کف‌ تمام‌ شده‌ سقف‌ ۵۰ میلیمتر باشد الزامی‌ است‌ .

استاندارد ورودی‌ کابین‌ آسانسور
۸ – ۵ – ۱ : ورودی‌ های‌ کابین‌ باید مجهز به‌ درب‌ باشد .
۸ – ۵ – ۲: اگرچه‌ وجود درب‌ در تمام‌ موارد توصیه‌ میشود، ولی‌ نصب‌ نکردن‌ درب‌ در مورد آسانسورهای‌ حمل‌ کالا که‌ ‌ کابین‌ آنها دارای‌
یک‌ یا دو ورودی‌ روبروی‌ هم‌ هستند مجاز میباشد . به‌ شرط‌ آنکه‌ علاوه‌ بر مقررات‌ ۸-۲-۱ شرایط‌ زیر بطور همزمان‌ برقرار باشد :
آسانسور فقط‌ توسط‌ اشخاص‌ مجاز و آموزش‌ دیده‌ استفاده‌ شود
سرعت‌ اسمی‌ از m/s 0.63 تجاوز نکند
عمق‌ کابین‌ تا آستانه‌ بدون‌ درب‌ بیش‌ از m 1.5 باشد
تعداد مسافران‌ طبق‌ بند ۸-۲-۴ محاسبه‌ می‌ شود . علاوه‌ بر آن‌ در کابینهای‌ بدون‌ درب‌ می‌ بایست‌ در قسمت‌ ورودی‌ سطحی‌ به‌ عمق‌ ۰.۱ متر و عرضی‌ برابر عرض‌ ورودی‌ کابین‌ به‌ سطح‌ مفید کابین‌ اضافه‌ شود
شستی‌ ها و یا کلیدهای‌ کنترل‌ کابین‌ برای‌ توقف‌ و زنگ‌ خطر حداقل‌ در فاصله‌ ۰.۴ متری‌ از ورودی‌ کابین‌ قرار گیرند

استاندارد وزنه‌ تعادل‌ آسانسور
۸ – ۱۸ – ۱: اگر وزنه‌ تعادل‌ از وزنه‌های‌ پر کننده‌ مجزا تشکیل‌ شده‌ باشد ، باید برای‌ جلوگیری‌ از جابجایی‌ آنها باید یک‌ چهارچوب‌ یاشبکه‌ از وزنه‌ ها حفاظت‌ کند
در صورتیکه‌ فلزی‌ باشند و سرعت‌ اسمی‌ آسانسور از ۱ m/s تجاوز ننماید با نصب‌ دست‌ کم‌ دو میله‌ مهار کننده‌ ، وزنه‌ ها را باید حفظ‌ و ایمن‌ نمود
۸ – ۱۸ – ۲ : در صورتیکه‌ قرقره‌ هایی‌ به‌ وزنه‌ تعادل‌ نصب‌ شده‌ باشند باید به‌ وسایلی‌ مجهز باشند تا از بروز موارد زیر جلوگیری‌ شود .
خارج‌ شدن‌ طنابهای‌ آویز از شیارهای‌ فلکه‌ بدلیل‌ شل‌ شدن‌
ورود اشیاء بین‌ طناب‌ و شیارهای‌ فلکه‌ این‌ وسایل‌ باید بگونه‌ ای‌ ساخته‌ شوند تا مانعی‌ برای‌ بازرسی‌ ویا تعمیر فلکه‌ ها بوجود نیاید . در صورت‌ استفاده‌ از زنجیر نیز مراتب‌ فوق‌ باید رعایت‌ گردد.
۸ – ۱۸ – ۳ : در صورت‌ استفاده‌ از سیستم‌ وینچ‌ نباید وزنه‌ تعادل‌ به‌ کار گرفته‌ شده‌ باشد .

استاندارد انواع‌ ترمز ایمنی‌ یا پاراشوت‌ آسانسور
۹ – ۸ – ۲ – ۱ : در صورتیکه‌ سرعت‌ اسمی‌ آسانسور بیش از m/s 1 باشد، ترمز ایمنی‌ کابین‌ باید از نوع‌ تدریجی‌ باشد. ترمز ایمنی‌ می تواند:
در صورتیکه‌ سرعت‌ اسمی‌ کابین‌ m/s 1 یا کمتر باشد، از نوع‌ ترمز ایمنی‌ (پاراشوت‌ ) آنی‌ با اثر ضربه‌گیر باشد
در صورتیکه‌ سرعت‌ اسمی‌ کابین‌ از m/s 0.63 یا کمتر باشد، از نوع‌ ترمز ایمنی‌ (پاراشوت‌ ) آنی‌ باشد
۹ – ۸ – ۲ – ۲ : چنانچه‌ کابین‌ دارای‌ چندین‌ ترمز ایمنی‌ باشد کلیه‌ آنها باید از نوع‌ تدریجی‌ باشند.
۹ – ۸ – ۲ – ۳ : در صورتیکه‌ سرعت‌ نامی‌ m/s 1 یا کمتر باشد ترمز ایمنی‌ وزنه‌ تعادل‌ باید از نوع‌ تدریجی‌ باشد، در غیر اینصورت‌ ترمز ایمنی‌ وزنه‌ تعادل‌ (پاراشوت‌) می‌تواند از نوع‌ آنی‌ باشد.

استاندارد داخل‌ کابین‌ آسانسور
۱۵ – ۲ – ۱: کابین بایستی دارای روشنایی مناسب باشد.
۱۵ – ۲ – ۲ : بار اسمی‌ آسانسور بر حسب‌ کیلوگرم‌ و معادل‌ آن‌ برابر تعداد مسافر باید مشخص‌ گردد تعداد مسافر مطابق‌ با بند ۸-۲-۴ تعیین‌ می‌شود که‌ باید بصورت‌ زیر باشد:
حداکثر ظرفیت‌ ….. حداکثر نفر ….. حداکثر کیوگرم‌…
حداقل‌ ارتفاع‌ حروف‌ و اعداد بکار رفته‌ برای‌ جلب‌ توجه‌ باید به‌ قرار زیر باشد :
۱۰ میلی‌ متر برای‌ حروف‌ بزرگ‌ و شماره‌ها
۷ میلی‌ متر برای‌ حروف‌ کوچک‌
در آسانسورهای‌ خودرو بر حداقل‌ ارتفاع‌ حروف‌ و شماره‌ها باید به‌ قرار زیر باشد:
۱۰۰ میلی‌ متر برای‌ حروف‌ بزرگ‌ و شماره‌ها
۷۰ میلی‌ متر برای‌ حروف‌ کوچک‌
اسم‌ فروشنده‌ و شماره‌ مشخص‌ کننده‌ آسانسور (سریال ساخت) باید نشان‌ داده‌ شود.

استاندارد طناب‌ گاورنر
۹ – ۹ – ۶ – ۱ : گاورنر باید توسط‌ طناب‌ فولادی‌ که‌ قابلیت‌ انعطاف‌ زیادی‌ دارد ، حرکت‌ داده‌ شود.
۹ – ۹ – ۶ – ۲ : مقدار باری‌ که‌ باعث‌ پارگی‌ طناب‌ فولادی‌ خواهد شد، باید با ضریب‌ ایمنی‌ حداقل‌ ۸ برابر نیروی‌ کششی‌ ایجاد شده‌ هنگام‌ عملکرد گاورنر محاسبه‌ گردد.
۹ – ۹ – ۶ – ۳ : حداقل‌ قطر طناب‌ فولادی‌ گاورنر باید mm 6 باشد.
۹ – ۹ – ۶ – ۴ : نسبت‌ بین‌ قطر واقعی‌ فلکه‌ گاورنر به‌ قطر اسمی‌ طناب‌ فولادی‌ آن‌ باید حداقل‌ ۳۰ باشد.
۹ – ۹ – ۶ – ۵ : طناب‌ باید بوسیله‌ فلکه‌ ته‌ چاه‌ کشیده‌ شود، حرکت‌ این‌ فلکه‌ (یا وزنـه‌ کشنده‌ طناب فولادی )‌ باید هدایت‌ شده‌ باشد.
۹ – ۹ – ۶ – ۶ : در خلال‌ درگیری‌ ترمز ایمنی‌ ، طناب‌ گاورنر و متعلقات‌ آن‌ باید بدون‌ نقص‌ در محل‌ خود قرار داشته‌ باشد حتی‌ در صورتیکه‌ ترمز ایمنی‌ (پاراشوت‌ ) برای‌ عملکرد خود فاصله‌ای‌ بیش‌ از مقدار معمول‌ را طی‌ کند.
۹ – ۹ – ۶ – ۷ : طناب‌ فولادی‌ باید به‌ آسانی‌ از ترمز ایمنی‌ قابل‌ جداشدن‌ باشد.

استاندارد عملکرد بازرسی‌ (رویزیون‌) آسانسور
جهت‌ تسهیل‌ بازرسی‌ و سرویس‌ باید جعبه‌ کنترلی‌ روی‌ سقف‌ کابین‌ پیش‌ بینی‌ گرددکه‌ بسهولت‌ در دسترس‌ باشد. این‌ وسیله‌ باید توسط‌ یک‌ کلید (سوئیچ‌ رویزیون‌) فعال‌ شود. این‌ کلید باید مطابق‌ مقررات‌ بند ۱۴-۱-۲ در مورد وسایل‌ ایمنی‌ برقی‌ بوده‌ و از نوع‌ دو وضعیتی‌ با حفاظت‌ در مقابل‌ عملکرد ناخواسته‌، باشد.
شرایط‌ زیر باید بطور همزمان‌ تأمین‌ شود. در حین‌ فعال‌ بودن‌ این‌ کلید ‌ موارد زیر باید غیر فعال‌ شوند:
کنترلهای‌ عادی‌، شامل‌ عملکرد هر یک‌ از دربهای‌ خودکار
عملکرد برقی‌ اضطراری‌ (۱۴-۲-۱-۴) (عملکرد بازرسی روی تابلو)
عملکرد تخلیه‌ و بارگیری‌ (۱۴-۲-۱-۵ )
بازگشت‌ به‌ کار عادی‌ آسانسور تنها باید بوسیله‌ عملکرد دیگر کلید ‌ بازرسی‌ (سوئیچ رویزیون ) انجام‌ گردد.
چنانچه‌ وسایل‌ قطع‌ کننده‌ای‌ که‌ برای‌ خنثی‌ نمودن‌ بکار رفته‌اند دارای‌ کنتاکتهای‌ ایمنی‌ پیوسته با مکانیسم‌ سویچ‌ بازرسی‌ نباشند، جهت‌ جلوگیری‌ از حرکات‌ ناخواسته ‌ کابین‌ حتی‌ در یکی‌ از عیبهای‌ لیست‌ شده‌ در بند ۱۴-۱-۱-۱ که‌ در مدار ظاهر می‌شود، باید تمهیدات لازم وجود داشته باشد.
حرکت‌ کابین‌ باید به‌ فشار مداوم ‌ روی‌ یک شستی‌ که‌ در مقابل‌ عملکرد تصادفی‌ حفاظت‌ شده‌ و با جهت‌ حرکت‌ بطور روشن‌ بر روی آن نشان‌ داده‌ شده‌، ممکن باشد.
سرعت‌ کابین‌ نباید از m/s 0.63 تجاوز کند.
حد جابجایی‌ نباید از حد عادی حرکت کابین بیشتر باشد.
باید عملکرد آسانسور وابسته‌ به‌ وسایل‌ ایمنی‌ باشد.
این وسیله‌ کنترل‌ (جعبه رویزیون ) میتواند به‌ کلیدهای‌ ویژه‌ ای برای کنترل‌ مکانیسم‌ دربها از روی سقف‌ کابین‌ مجهز باشد . این کلیدها باید در مقابل عملکرد تصادفی محافظت شده باشد.